තර්කානුකුලව පින් නොකිරීම

කුඩා කල , දැනට වඩා තද බල ලෙස ප්‍රඥා හීනව , එහෙයින් තර්කානුකුලව කරුණු වටහා ගත නොහැකිව සිටි කාලයේ , මා බලවත් ලෙස විශ්වාස කල කරුණු කීපයක් විය. බැලු බැල්මට බුද්ධිමත් , තර්කානුකුල ලෙස , බිඳ ලිය නොහැකි සේ පෙනෙන එම අදහස් වලින් කීපයකි මේ.

1.තම්බි මුදලාලිට නොසෑහෙන ගානක් දීල හරක් අභය දානය පිණිස නිදහස් කරන එක මහා මෝඩ වැඩක්. ඒ මිනිහ ඒ දෙන ගානෙන් තව හරක් දෙන්නෙක් මිලට අරන් බෙලි කපනවා. ඒක හින්ද හොඳම වැඩේ ඔය මෝඩ වැඩ වලට මුදල් නාස්ති නොකරන එක.

2. පන්සිල් අරන් වැඩක් නැහැ. කැඩෙනවා නේ. ඒක හින්ද මොකට බොරු පොරොන්න්දු දෙන්න පන්සිල් ගන්නවද. නොගෙන ඉන්න එක වැඩිය හොඳයි.

3. හම්බ කිරීම කියන්නේ ලැබෙන දේ අරපරිස්සම් කිරීම. ( © ගාමිණි ඈපා, හිටපු විගණකාධිපති ) නිකන් මොකටද එක එකාට , පන්සල් වලට තමන් හම්බ කරන දේ දෙන්නේ. තමන්ගේ ධනය නාස්ති වෙනවා විතරයි.

තව මගේ මෝඩ අදහස් ගොඩක් තිබ්බ. දැනට මේ ටික අරන් විමසලා බලමු ඒ එක එකේ තියෙන මුලාව සහ මෝඩ කම.

1. අභය දානය.

සත්වයකුට අභය දී මරණයෙන් ගැලවීමට හැකි නම් එය මහා කුසලයකි. සියලු සත්වයෝ තමන්ගේ ජිවිතයට අන් සියල්ලටම වඩා ප්‍රිය කරති. සිංහාසනයේ අසුන් ගෙන සිටින රජුත් , බිම සෙවල අතුරමින් යන ගොලුබෙල්ලාත් , සාපිපාසා දෙකෙන් ගිනි ගෙන දැවෙමින් ඒ මේ අත දුවන ප්‍රේතයාත් , ලොහොකුඹු නිරයේ බුබුළු දමමින් දැවෙන නිරි සතාත් අන් සියල්ලටම වඩා තම ජිවිතයට ප්‍රිය කරති. ක්‍ෂණික උමතුව හෝ මෝඩ කම නිසා ජීවිතය එපා වී වහ බිවු තැනැත්තාත් පසුව ඉස්පිරිතාලයේ ඇඳේ හාන්සි වී යදින්නේ තම ජීවිතය බේරා දෙන ලෙසටයි.

මෙසේ සියල්ලන්ටම අත්‍යන්ත ලෙස ප්‍රිය වූ දෙයක් ලබා දිය හැකිනම් එය මහත් වූ කුසලයකි.

අභය දානය ලබන තැනැත්තාගේ ගුණ මහත්වය අනුව කරන තැනැත්තාට ලැබෙන කුසලය බලවත් වේ. හරකෙකු නිදහස් කරනවාට වඩා අපරාධ කාරී මිනිසෙකු හට අභය දිය හැකි නම් එය ශත සහශ්‍ර ගුණයකින් බලවත් කර්මයක් වේ. එයටත් වඩා බලවත් වන්නේ නිර්දෝෂී , යහපත් , නිවරදේ වරදට හසුවූ තැනැත්තෙකු බේරා ගත හැකිනම් ය.

එනමුත් , අරාබියේ සිදු වුවත් , දැනට ශිෂ්ටාචාර ලෝකයෙහි මුදල් හෝ අන්කිසි වරප්‍රසාදයක් ලබා දී මිනිසෙකුගේ ජිවිතයක් ගලවා ගත හැකි ක්‍රමයක් නොමැත. එහෙයින් කුසලෙහි ලොබ බැඳී තැනැත්තා හට අවස්තාව ඇත්තේ හරකෙකු වැනි සතෙකු මරණින් බේරා ගෙන අභය දානමය කුසලයෙහි සිත පහදවා ගැනීමයි.

Q: එතකොට මිනිහගේ , හරකාගේ ජීවිතය ලොකුද කුඹියා ගේ ජිවිතයට වඩා ? හරක මරණ එකට කැමති නැහැ , නමුත් මාළු මරණ එකට මුකුත් කියන්නේ නැහැ. මේ හැම සතා ගේම ජිවිත එකයි නේද ?

පරමාර්ථ වශයෙන් බැලු විට සියලු සත්වයන්ට ඇත්තේ එක ම ආකාරයේ විඥානයක් බව පෙනේ. නමුත් එහි වෙනස් කම් දියුණු නොදියුණු කම් ඇත. කාර් යන කුලකය තුල කෑලි හැලෙන ලදරන් සේම B.M.W X6 වාහනද ද ඇත. එලෙසින් සත්වයන්ගේද පාප කර්මයන්ගේ හේතුවෙන් පහත් තත්වයට පත්වූ ගර්භිත විඥානයන් සේම පුණ්‍ය බලයෙන් , උසස් ගුණධර්ම පිරු ආත්ම භාවයන්ගේ ආනුභාවයෙන් උසත් තත්වයට පත්වූ විඥානයන් ද ඇත.

Q: ඉතින් ?

ඉතින් එතකොට, එසේ පහත් විඥානයන් ඇති සත්වයන් තිරිසන් සතුන් ආදී පහත් ආත්ම භාව වලද උසස් විඥානයන් ඇති සත්වයන් මනුෂ්‍ය , දේව ආදී උසස් ආත්ම භාව වලද ඉපදීම සිදුවේ.

මිනිසුන් අතරද වැඩිදියුණු කරන ලද විඥානයන් අති මනුෂ්‍යයන් උසස් කුල වල , සැප ඇති ආත්ම භාව ලබා අන් සතුනට යහපත සලසමින් ජිවත් වෙති. එතරම් වැඩිදියුණු නොකරන ලද විඥානයන් ඇති මිනිසුන් තමන්ට වත් අනුන්ටවත් පලක් නැති හිස් දේවල ගැලෙමින් සිටිති.

සත්වයන් අතරද ඒ මට්ටමට අනුව... උසස් විඥානයන් ඇති සත්වයන් අලියන් , සිංහයන් , හරකුන් වැනි සතුන් වීද පහත් විඥානයන් ඇති සත්වයන් කිරි පණුවන් , කැරපොත්තන් ආදී ගර්භිත සත්වයන් වීද උපති.

Q: ඉතින් ?

ඉතින් මේ කියන්න හැදුවේ සත්වයන් කිසි විටක වත් සමාන වෙන්නේ නැති බවයි. කැරපොත්තා සහ රජතුමා සමාන ද ? ඔබගේ දරුවා සහ ඇයගේ ශරීරයට පැමිණ ඇය ලෙඩ කර ඇතැම් විට ඇය මරා දමන ඩෙංගු වයිරසය සමානද ? නෑ නේද ? ඒවගේ තමයි. හරකා ගේ ජීවිතය සහ මාළුවාගේ ජීවිතය සමාන නොවන්නේ ... ඒ සමාන නොවෙන නිසා ඒ දෙක එකම ආකාරයේ ප්‍රාණ ඝාත වන්නේ නැහැ.

ප්‍රාණ ඝාතයේ අල්ප සාවද්‍ය සහ මහා සාවද්‍ය බවක් තිබේ. ශරීරයෙන් විශාල සතෙකු මැරීමේදී වැඩි වෙහෙසක් සහ කාලයක් ගත වේ. ඒ අතර තුර එම සත්වයා විඳින වේදනාවද සාපේක්ෂව දරුණුය.

Q: එහෙම කොහොමද වෙන්නේ ?හරකට දැනෙන වේදනාවම නේද කුඹියාටත් දැනෙන්නේ ?

ශරීරයෙන් කුඩා සත්වයන්ගේ ස්නායු පධතිය එතරම් සංකීර්ණ නොවේ. එම නිසා එම කුඩා සත්වයන්ට විශාල සත්වයෙකුට සේ දරුණු ලෙස වේදනා නොදැනේ. හුනා අනතුරක් පැමිණි විට තම වලගය කඩා දමා දුවයි. මිනිසෙකු ලෙස ඔබටත් එලෙසින් අතක් කඩා දමා දිව යන්නට සිත් දේද ? එයින් දැනෙන වේදනාවට වඩා මරණය යහපත් ලෙස සිතෙන්නේ නොවේද ?

අනිත් කරුණ වේදනාව දැනෙන කාල පරාසයයි. හරකෙකු මැරෙන විට මිනිත්තු 10ක් වේදනා වින්දා නම් , කුඹියෙකු මැරෙන විට විඳින්නේ තත්පර කීපයක වේදනාවකි. ඉතින් කවුද වැඩිපුර මරණ වේදනා විඳින්නේ ? හරකද ? කුඹීයා ද ?

Q: ඉතින් ...

ඉතින් කියන්න තියෙන්නේ විවිධ සත්වයන් විඳින මරණ වේදනාව එක හා සමාන නොවෙන බවයි.

ඉතින් ශරීරයේ විශාලත්වය අනුව සේම , ගුණ මහත්වය අනුවද ප්‍රාණඝාතය අල්ප හෝ මහා සාවද්‍ය වේ. හැමට උදව් කරමින් ධර්මානුකුලව ජිවත් වන උතුම් මිනිසෙකු ඝාතනය , කුඩු ගසමින් , කුඩු බෙදමින් , සොරකමේ ගැලී සමාජ පිළලයක් ව වෙසෙන කාලකන්නියෙකු ඝාතනයට වඩා මහා සාවද්‍ය වේ.

Q: එහෙම වෙන්නේ කොහොමද ? දෙන්නම මිනිස්සු නේ ?

ඔව් මිනිස්සු තමයි. එක් අයෙක් මනුෂ්‍ය දෙවියෙකි. අනිකා මනුෂ්‍ය තිරිසනෙකි. මනුෂ්‍ය සාධාරණත්වයට , නීතියට අනුවද නඩු කාර තුමා නඩුව විමසා බලා යහපත් මනුෂ්‍යා ඝාතනය කල තැනැත්තාට ඝර්භා කොට හැකි උපරිම දඬුවම් ලබා දෙයි. කුඩ්ඩා මැරූ තැනැත්තාට ඇතැම් විට තදින් අවවාද කොට ලිහිල් දඬුවමක් දෙයි. කර්ම විපාක දීමෙහිද මීට වඩා වැඩි වෙනසක් නැත.

Q: ඒක හරිම අසාධාරණයි නේ.. කෝ එතන කිසිම සාධාරණත්වයක් නැහැ නේ ?

ඔව් ඇත්ත තමයි. සමාජ සාධාරණත්වය යනු පසුගිය සියවස් දෙක තුන අතර කාලයෙහි මිනිසුන් විසින් මවා ගන්නා ලද කොන්සෙප්ටුවක් මිය ඇත්තටම ඇති දෙයක් නොවේ. ස්වභාවික ලෝකය සැම විටම අසාධාරණය. කුරිරුය. සාධාරණත්වය යනු මනුෂ්‍ය මනසින් මවා ගන්නා ලද විකුර්තියකි. ලෝකයෙහි , සංසාරයෙහි ප්‍රකුර්තිය වන්නේ අසාධාරණත්වය , ප්‍රබලයා දුබලයා ගොදුරු කර ගැනීම සහ සැම කල්හිම පවත්නා වේදනාවයි. බුදු කෙනෙකුන් පහල වන්නේ මේ අසාධාරණයෙන් , දුකින් පිරුණු ලෝකයෙන් එතෙරට කීප දෙනෙකුන් ට හෝ යාමට උපකාර වීම පිණිසයි. එම අසාධාරණ බව , යතාර්ථය පෙන්වා දුන්නාට උන්වහන්සේට , උන්වහන්සේගේ ධර්මයට බැනිමෙන් පලක් නැත. කල යුත්තේ නුවනින් අවබෝධ කර ගැනීමයි.

ආයිත් මාතෘකාවට එමු.

ඉදින් , වර්තමාන ලෝකයෙහි සාමාන්‍ය මනුෂයෙකුට අභය දානය කියා කිරීමට ඇත්තේ මරණයට කැපවූ හරකෙකු වැනි සතෙකු මරණින් නිදහස් කිරීමයි.

නමුත් කල හැකි දක්ෂ , නුවණැති තැනැත්තෙකුට තවත් විවිධ ආකාරයෙන් අභය දානමය කුසලය කර ගත හැක. මලපුඩු වලට අසු වූ සත්වයන් ඒවායින් නිදහස් කර සුවපත් කොට හැරීම. හදිසි අනතුරු වලට භාජනය වී මිය යන මිනිසුන් සහ සත්වයන් ප්‍රවාහනය කිරීමට , ප්‍රතිකාර කිරීමට සහය වීම වැනි සැමටම තේරුම් ගත හැකි දේ මෙන්ම කවුරුත් වැඩිය නොසිතන ක්‍රම වලින්ද මෙම කුසලය රැස් කර ගත හැක.

වැසිකිලි පෝච්චියෙහි වැටී ගිලෙන කොඳුරුවෙකු හෝ සලබයෙකු ගොඩින් ගෙන තැබීමෙන් මෙන්ම පාර තිබියදී තණකොළ බිස්සේ සතුන් පාග පාගා මරා දමමින් ඔබ යන ගමන නුවනින් යුතුව සිතා නවතා දැමිය හැකිනම් එයින්ද රැස් වන්නේ අභය දානමය කුසලයයි.

චේතනාවක් නොමැතිව කර්මය සකස් නොවේ. සතුන් මැරීමේ අදහසින් තොරව තණ බිස්සේ අවිද්දාට එයින් රැස්වෙන අකුසලයක් නැත. නමුත් සතුන් කෙරෙහි කරුණාවෙන් යුතුව උනට අභයදානය දෙන චිත්තයෙන් යුතුව එය පෑගීමෙන් වළකින්නේ නම් එයින් අනිවාර්යයෙන් කුසල් රැස් වේ. එලෙස අමුතු ආකාර වලින් කුසල් රැස් කර ගැනීමට අප ප්‍රඥාවත් විය යුතුය. දක්ෂ විය යුතුය.

ඉතින් ... තම්බි මුදලාලිට කීයක් හෝ දී සතෙකු නිදහස් කර හැරීමේදී අපගේ සිතෙහි ජනිත වන්නේ පෙර කි අභය දානමය කුසල චිත්තයයි. තම්බි මුදලාලි එම මිලට සතුන් දෙදෙනෙකු ගෙන බෙලි කැපීම මෙයට අදාළ නොවේ. එය ඔහු රැස් කරන පාප කර්මයයි. එයට අපගේ හවුලක් නැත. ඇතැම් විට ඔහු එම මුදල යොදා හරක් නොගෙන ඔහුගේ නිවස සෑදීමට හෝ ඔහුගේ දරුවෙකුගේ අසනීපයකට එම මුදල යොදවනවා ඇත. එය ඔහු සතු කාර්යයක් මිස අප සිතිය යුතු දෙයක් නොවේ.

ලෝකයේ සත්ව ඝාතනය සැම කල්හිම පවතී දෙයකි. අප විරුද්ද වුවා කියා එය නවතින්නේ නැත. සියලු සත්වයන්ට අභය ලැබෙන යාන්ත්‍රණයක් ලෝකයේ කිසි කලක තිබුනේ නැත. අනාගතයේ කිසි කලක ඇති වන්නේත් නැත. එසේ හෙයින් අප කල යුත්තේ හැකි පමණ සත්වයන් , හැකි ලෙසකින් මරණින් මුදා ලීම මිස අප එම යොදන මුදලින් අනුන් කරන දෙය ගැන පේන බැලීම නොවේ.

අති පණ්ඩිතයාට ඒදණ්ඩේ යා නොහැකිවා මෙන්ම පිනක් කර ගතද නොහැකිය. ඒ පණ්ඩිත කම නිසා රැස් කර ගන්නා කුසලයක් නැති හෙයින් මරණින් මතු ඊයම් බරුවක් දියේ ගිලෙන්නාක් මෙන් හෙතෙමේ නිරයට පැමිණීම නම් නොවරදවා වන්නේය.

Q: එතකොට ඔයා කියන්නේ අභය දානය හොඳයි කියලද . ඒ මුදලම වියදම් කරලා අහිංසක දරුවන්ට පොත් , පෑන් පැන්සල් අරන් දීල ඒ අයට උදවු කරනවට වඩා ?

මම කොහෙද එහෙම කිව්වේ ? කුසල් එහෙම සංසන්දනය කරන්න බැහැ. ඉහත ක්‍රියා දෙකෙන් ලැබෙන්නේ වෙන වෙන ආකාරයේ විපාක. මෙහෙම ගමු.

අධ්‍යාපනයට උදවු කිරීමේ විපාක වශයෙන් ඔබ වෙන ආත්ම භාවයක ඉතා බුද්ධිමත් වී , හෙන මීටරයක් වෙලා උපත ලබා තම අධ්‍යාපන කටයුතු ඉතාමත් සාර්ථක ලෙස නිම කරාවි. අවුරුදු 25 දී පමණ වෙනත් භාවයක කරපු අකුසලයක් පලදිල ඔබ දරුණු රිය අනතුරකට මුහුණ දෙවි. ඒකෙන් මරණය පෙනී පෙනී රෝහලේ ඉන්න විටක ඔබේ පිහිටට එන්නේ පොත් දීපු කර්ම විපාකය නොවෙයි. පෙර භවයක අනිකෙකුගේ ජීවිතය රැක දීමෙන් ඔබ රැස් කරපු කුසලය. එහෙම එකක් නැත්නම් ඉතින් සුපිරි මීටරයක් වන ඔබ අවුරුදු 25 දී වැලිගම් යයි. මොකද්ද හොඳ , මොකද්ද ඔබට වඩා වැදගත් කියල ඔබම තීරණය කරන්න.

මෙයින් පැහැදිලි වෙන දෙයක් තමයි සමතුලිත ලෙස නැත්නම් සිංහලෙන් කියනවා නම් බැලන්ස් කරලා පින් කිරීමේ වැදගත් කම. එකම ආකාරයේ පින් කරන්නේ නැතුව විවිධ ආකාරයේ පින් ප්‍රඥාවෙන් සිතා බලා කිරීමෙන් ඉදිරි ආත්ම භාවයන් වඩා සාර්ථක , සතුටු දායක වේවි.

අනිත් කරුණු දෙක ගැන වෙන වෙලාවක බලමු නේද ?