Saturday, December 15, 2012

මොකද්ද ඔයාගේ දුරකථන අංකෙ ?

දැන් කාලේ ගොඩක් වැඩ කෙරෙන්නේ ඊ මේල් හරහා. වසර කීපයකට කලින් ආයතන තුල සහ අතර සන්නිවේදනය සඳහා දුරකථන භාවිතා උනත් දැන් එකත් වැඩිහරියක් කෙරෙන්නේ ඊ මේල් හරහා. ඊ මේල් වල ජනප්‍රිය තාවය වැඩි වෙන්න තව හේතුවක් වෙන්න ඕනේ අයි ෆෝන් සහ වෙනත් ඒ වර්ගයේ ෆෝන් වල භාවිතය මිනිසුන් අතර වැඩි වීම. ඊ මේල් එකක් ආපු හැටියේම SMS එකක් අවා වගේම බීප් ශබ්දයක් සමගින් තිරය මත එය දර්ශනය වීම ලොකු පහසුවක්.

මා සියලුම සන්නිවේදන කටයුතු ඊ මේල් වලට බාර දීල දැන් වසර ගානක් වෙනවා. ගෙදරදී නම් එහා කාමරේ උන්දැට බලන පිච්චර් එකේ සද්දේ අඩු කරන්න කියල යවන්නෙත් ඊ මේල් එකක්. ටුස් ගාල සද්දේ අඩු වෙනවා.. අත්දුටුවයි ප්‍රත්‍යක්ෂයි... මගේ දුරකථන අංකය දන්නේ අතලොස්සක් දෙනෙක් පමණයි. ඒකත් පස් හය දෙනෙකුට වැඩිය දැනගත්තට පසුව වෙනස් කරනවා අලුත් නොම්මරයකට. එය දැනගැනීමට අවශ්‍යයි කියල මට හිතෙන්නේ දෙමවුපියනුත් සහ ළගම මිතුරෙකුත් පමණයි යනු මගේ නම් හැඟීම. අනිත් අයට එකේ ප්‍රයෝජනයක් නැහැ නේ..... සම්බන්ධ වෙන්න අවශ්‍ය කෙනෙක් ඉන්නවා නම් ඊ මේල් එකක් එවන්න....

ආ එතකොට හදිස්සියකට උඹව කොන්ටැක් කරගනෙන් කොහොමද ?
හදිස්සියට මාව කොන්ටැක් කරන්න මං පොලිසියවත් , ඇම්බියුලන්ස් සේවයවත් ගිනි නිවන හමුදාවෙවත් නෙමේ නෙව. එහෙම හදිස්සියක් තියෙනවා නම් 000 ගහන එකයි ඇත්තේ. වෙන වැඩක් තියෙනවා නම් ඊ මේල් එකක් එවන එකයි ඇත්තේ. මං මට පහසු වෙලාවක , ඉල්ලන දෙයි , කියන දෙයි ප්‍රමුක තාවය අනුව ඒ සම්බන්ධයෙන් ක්‍රියා කරන්නම්. කවුරුවත් ගෙදර කෙනෙක් මැරුනොත් මට සම්බන්ධ වෙන්න බැරිනම් කාටද කතාකළ යුතු කියල ගෙදර අය දන්නවා. ඔච්චර නේ තියෙන හදිස්සි. ඔයිට අඩු සැම දෙයක්ම ඊ මේල් හරහා පමණයි.
No machan , I dont give it to anyone!

අපෝ මේක නම් මහා ඇන්ටි ශෝෂල් පොරක් නේ !!!
නැහැ. ඇන්ටි ශෝෂල් යන්නේ අදහස සමාජයට ද්වේශ කරන්නා යනුයි. මිනිසුන් සමග කතා කිරීමට ගනුදෙනු කිරීමට අසමත් ද්වේශය නිසා හෝ මානය නිසා හෝ සමාජය මගහරින පුද්ගලයාට නම් ඇන්ටි ශෝෂල් යන්න ගැලපෙනවා. මං භද්‍ර ඒකරත්ත හෙවත් සොඳුරු හුදකලාවේ ඇලුණු කෙනෙක්. සිත සනසන , තැන්පත් කරන හුදකලාව මට ප්‍රියයි. කෙවුල් තොටුපොළවල් මෙන් මිනිසුන් කෑ කොස්සන් ගසමින් සිස් කතාවෙන් ගෙවන ස්ථාන මට අප්‍රියයි. පාටි බාටි , බමන යකුන් , බයිලා නැටුන් අප්‍රසන්නයි. ෆෝන් වලින් පැය ගණන් කාලය කා දමමින් යන මල් කැඩීම් මට ප්‍රිය නැහැ. මා යම්කිසි කෙනෙකු සමග කතාකිරීමට කැමති මූඩ් එකේ නැතිවෙලාවට අවේලාවේ එන කෝල් ගැනීමට මා කැමති නැහැ. විවේකයෙන් , හුදකලාව සතුටින් ඉන්න වෙලාවට අරය මෙයා දෙන කෝල් වලින් සිත චංචල වෙනවා සාමය , සමාධිය කැඩෙනවා.

සියලු ආකාර බැඳීම් මා අසහනයට පත් කරනවා. ඉස්සර කාලයක් තිබ්බා ෆෝන් එක අතේම තියන් ඉන්න. කාගේ හරි කෝල් එකක් මිස් වෙයි කියල. මිස් උනොත් ඉක්මනට කෝල් බැක් කලයුතුයි කියල හැඟීමක් තිබුනා. කවුරුහරි මට කෝල් කරලා මට මිස් උනොත් පස්සේ කතා කරලා අහනවා , "ඇයි ඔයා මට කෝල් බැක් කරේ නැත්තේ ? දැක්කේ නැද්ද මිස් කෝල් එක ? " ... කෙතරම් බන්ධනයක් ද ? දැන් ඒ මුකුත් නැහැ. කාටවත් උත්තර බඳින්න ඕනෙත් නැහැ දැන් ඇයි  කෝල් බැක් කරේ නැත්තේ , මොකද ආන්සර් කරේ නැත්තේ අරකද මේකද කියල . එය කෙතරම් චිත්ත නිදහසක් ද කියල කියන්නත් බැරි තරම්.

ඇත්තම කියනවා නම් ෆෝන් එක මනුෂ්‍ය සම්බන්ධතා දියුණු කරනවට වඩා එය විනාශ කිරීමට හේතුවෙන බවයි මට නම් පෙන්නේ. ෆෝන් එකත් කනේ ගහගෙන මෙලෝ සංසාරයක් සිහියක් නැතිව වාහනේ ඉස්සරහින් පාර පනින ගැනු දකිනකොට අනේ මුන්දව යටකරගෙන යන්න ලොරියක් වත් එන්නේ නැහැනේ කියල හිතෙන වෙලාවලුත් නැතුවා නෙමේ....

දෙන්නෙක් යම්කිසි දෙයක් ගැන කතා කර කර ඉන්නකොට එක අයෙකුට කෝල් එකක් එනවා. මා නම් දකින්නේ හැම කෙනාම තමන් කතාකරමින් සිටි කෙනා මොහොතින් අමතක කොට මහින්ද රාජපක්‍ෂ ජනාධිපතිගෙන් උපන්දින කෝල් එකක් ආව වගේ ටුස් ගා ඒකට ආන්සර් කිරීමයි. මතක තබා ගන්න ... ඔබ ඉදිරිපිට කතාබස් කරමින් ඉන්න කෙනා තමයි වැදගත්ම කෙනා. ඔහුට ඒ ගෞරවය දෙන්න. කිසි විටක ඉමජෙන්සි කෝල් එකක් හැරෙන්න වෙන දෙකට ෆෝන් එක අල්ලන්නවත් එපා. එය ඔබ කතා කරමින් සිටින කෙනාට කරන ගෞරවයක්. ඔබ ඒ ගෞරවය ඔහුට දුන් විට ඔහු ගේ සිතේ ඔබ ගැන ඉතාමත් පැහැදීමක් ඇති වේවි.

ඔබ බොස් කෙනෙක් නම් සහ කතා කරමින් සිටියේ ඔබගේ සේවකයෙකු සමග නම් , ඇතැම් බොස්ල තමන්ගේ මහන්තත්වේ පෙන්නන්න සේවකයා ඉදිරිපිට තියාගෙන කෝල් ගන්නවා. සේවකයා බලන් සිටිය යුතුයි එක ඉවර වෙනකම්. බොස් කෙනෙක් එහෙම නොකර එන කෝල් වලටත් ආන්සර් නොකොට සිටියොත් සේවකයාගේ සිතේ තම බොස් ගැන ඇතිවන ගෞරවය ඉමහත්. අනේ මේ කෙනා වෙච්චර වැදගත් වැඩ තිබියදීත් මට ප්‍රමුකත්වය දීල මාත් සමග කතා කරා නේ යන ගෞරවය ඔහුගේ සිත තුල ඇතිවෙනවා. මා නම් කිසි දවසක වෙන කෙනෙක් සමග කතා කරමින් සිටින විට බොස් තියා රැජින කතා කලත් ෆෝන් එක නම් ගන්නේ නැහැ. එහෙම ගැනීම , මා කතා කරමින් සිටින කෙනාට කරන අගෞරවයක් සහ තමන්ගේ අශිලාචාර කම පෙන්නන දෙයක්. මාත් සමග කතා කරන කෙනෙක් එසේ අශිලාචාර විදියට හැසිරුනොත් එයාගේ ලකුණු 50% එතෙන්දීම කැපෙන වග සිහි තබා ගත යුතුයි.

තව සමහර බුතයෝ කෝල් කරලා හලෝ මචන් කොහොමද , අරමද කියල කතාව පටන් ගන්නවා. මට ෆුල් කොයිල් මන් මේ මොකා එක්කද කතා කරනෙන් කියල. කතාවේ පළවෙනි වචන කිපෙ තුලදී තමන් කවුද කියල හඳුන්වල දුන්නොත් එක කෙතරම් අගේ ඇති දෙයක්ද. ඔබ ඔබාමා නෙමෙයි නේ ඔබේ කට හඬින් ඔබ කවුද කියල අනිත් සියලු දෙනාම ඔබව හඳුනා ගන්න. නැගල ඉන්න මම ස්පෙෂල් කියන අතු වලින් බිමට බැහැල තමන් කවුද කියල හඳුන්වල දීල කතාව පටන්ගත්තොත් ඒක කාටත් පහසුවක්.

පොදු ස්ථාන වල ෆෝන් එකට බෙරිහන් දෙන උන්දලා ගැන වැඩිය මුකුත් කියන්න යන්නේ නැත්තේ හැමෝම එකේ පිළිකුල් සහගත ස්වභාවය ගැන දන්නා හින්ද. ඒක මග ඇරලා ලාංකිකයෝ බොහොමයක් දෙනෙක් කරන තවත් පල් ම පල් දහදුරා වැඩක් ගැනත් කියන්නම්. ජාතින් කීපයක , භාෂා කීපයක් කතා කරන අය රැස් වෙලා ඉන්න තැනක ඉන්න ලාංකිකයෙකුට කෝල් එකක් එනවා. උජාරුවෙන් තමන්ගේ අලුත්ම අයි ෆෝන් එක ඇදල ගන්න මුන්ද (පලවෙනි වැරැද්ද ) හලෝ කොහොමද බන් , අරකද මේකද කියල අමු සිංහලෙන් කතාව. (දෙවෙනි වැරැද්ද ). වටේ ඉන්න හැමෝම මු මේ මොනවාද කතාකරන්නේ කියල කට ඇරගෙන බලන් ඉන්නවා. ඒ ගොල්ලන්ට තේරෙන්නේ නැහැ නේ....

අපේ උන්ද කතාව ඉවර කරලත් උජාරුවෙන් කියන්නේ , "ඒ මගේ යාළුවෙක්. මන් කතා කලේ සිංහල භාෂාවෙන්. දන්නවද ? ඒක අපේ ජාතික භාෂාව නේ....."   ඉතින් සිංහල නුඹේ ජාතික භාෂාව කියල අනිත් උන්ට වෙසක් ද ?

අනේ ගවරෝ ... සිංහල නම් නුඹේ භාෂාව වෙන්න බැහැ. උම්බෑ වගේ එකක් නම් නුඹගේ භාෂාව වෙන්න තිබ්බ. ෆෝන් එක සුපිරි , වැඩ නම් අපිරි. තමන්ගේ භාෂාවට ගෞරව කිරීම , හැකි සැමවිටම එය භාවිතා කිරීම ඉතාමත් අගය කල යුතු දෙයක්. නමුත් ජාතින් කීපයක භාෂා ගණනාවක් කතා කරන පිරිසක් මැද්දේ ඔවුනට නොතේරෙන භාෂාවකින් කතා කිරීම නම් හරිම පිළිකුල් සහගතයි. එය ඔවුන්ට කරන බරපතල අගෞරවයක් වගේම නිග්‍රහයක්. එහා පැත්තෙන් කතා කරන කෙනාට ඉංග්‍රීසි වගේ ජාත්‍යන්තර භාෂාවක් තේරුම් ගැනීමට නොහැකි නම් කල යුත්තේ , මට සමාවෙන්න කියා කට්ටියෙන් අවසර ගෙන මදක් ඈතට ගොස් තම කතාබහ හමාර කොට පැමිණීමයි.

අහ් .. අන්තිමට මේකත් ලියලම නවත්වන්නම් කෝ ... ලංකාවට ගුවන් යානයේ එන සෑම දාම අත්දකින දෙයක්. ගුවන් යානය ගුවන්ගත වෙන්න කලින් කීපසැරයක් කියන දෙයක් තමා යකුනේ ෆෝන් ඔෆ් කරපල්ලා කියන එක. නැත්නම් මේ මගුල හරිහැටියට නැවිගේට් කරගන්න බැරුව තුත්තුකුඩියට යයි. නැත්නම් මහ මුහුදට කඩං වැටෙයි කියල කීප සැරයක් කියනවා නෙව. අනේ ලංකාවට ගොඩබහින්න කලින්ම පොල්ගස් ගාවින් ගොඩබහින්න යනකොටම සමහර ගවරුන්ගේ ෆෝන් වලට ටීන් ටීන් ගගා මැසේජ් එනවා. රින්ග් වෙනවා. මුන්ට ඉංග්‍රීසි තේරෙන්නෙත් නැහැ. සිංහල තේරෙන්නෙත් නැහැ. ඔලුවකුත් නැහැ. මොලෙකුත් නැහැ. පිටරට හිටියකියල , පිටින් පොෂ් පාටට පෙනුන කියල නැහැදිච්ච කමේ අබ ඇටෙක වත් අඩුවක් වෙලත් නැහැ. 

නීතියට උඩින් යාම පොර වැඩක් කියල හිතන ගවරෝ ඉන්න රටට ඔන්න මන් ආයිත් ආවනේ කියල හිත හදාගෙන හිනාවෙවී මාත් ගුවන්යානෙන් බැහැල යනවා ......

Saturday, December 8, 2012

Praise, show fault or show fault and then Praise?


This is a question I was pondering over some time. In effective communication, when you want to show a fault in a person or to ask him to improve on something he is lacking, the golden rule is to provide ample praise to go with your criticism. That is the basics. 

But the problem that I was pondering was where to put the praise and where to put the criticism. 

Initially, I thought, first criticise, show the fault and then mentioned the good points in a person.  If one praise the person first I thought, then he will shut all receptors to the faults I m going to show after words and my efforts will be futile. Basically he will be flying so high after my initial praise, he will ignore all criticism and suggestions for improvements that come afterwards.

Secondly, when praised at the end, I thought, the person's mood will get all right and he will leave the encounter less burdened and feeling less bad. Because after-all, what he received at the end was praise.... Right?  Shouldn’t that make his mood all right after my initial criticism? 
  
Second approach is to praise at the beginning and show faults later. Apparently this is what works the best.  Praising initially is sort of like a mattress you put first before throwing the person in to ground to make the landing soft and easy. Criticism doesn’t seem to be offensive as it sound to be when it comes after a well thought and sincere praise.  The person is then in a pleasant mood after the initial praise and he will be more accepting to his faults and more open to the criticism. 

And as I have found out , when criticised initially no amount of praises can make the mood better of a person afterwords. He will always think and get a feeling that im making efforts to patch up with him after my blunderous  criticism and will oppose any effort to console him.

Well, now that is sorted.

Yet another thing I was pondering over was how to link the praise with criticism   should we use HOW EVER or BUT?

If we use HOW EVER or BUT, the initial praise seems to get shallow.  To the receiver it seems as though we praised because we wanted to console him and make him ready for the criticism that comes next. It seems unreal and it doesn’t seem to come from the heart. The correct way to link praise and criticism is by using the word AND.

HOW EVER and BUT are negating words that turn the discussion 180 degrees to the opposite direction. You are contrasting what you said earlier.  But AND is a continuation word. It doesn’t negate what comes before. It only extends the discussion. And when managed carefully, you can makes a seamless transition from a praise to criticism by using AND.

An Example?
Adam, we are really pleased with your term exam results this year. You have done really well in English, Art and Social Science. Look at the drawing you have made, it is a wonderful work of art and I’m really proud of your capabilities. The letter you wrote in English is well thought and I have no doubt even i wouldn’t have been capable of writing one like that in such a short time .... AND your score card would have been even nicer to look at if you would have also scored this well in Mathematics and Science subjects. I know they are not easy subjects to master.  With diligent   study capabilities you have, and seeing how well you have done in other subjects I have full faith in you that you will do much better in them in next year. 

Give a person a fine reputation to live up to ... and he will do his best not to  disappoint you.

Sunday, December 2, 2012

චාල්ස් ශ්වබ්ස් නොහොත් යකඩ රජු

ඇමරිකානු ඉතිහාසයේ ප්‍රථම වරට ව්‍යාපාර අධ්‍යක්ෂක වරයෙකු ලෙස ඩොලර් මිලියනයකට වඩා වාර්ෂික වැටුපක් ලැබුයේ චාල්ස් ශ්වබ්ස් ය. මේ ඇමරිකාවේ පුද්ගල අදායම් බදු එකතුකිරීමට පෙර කාලයයි. මාසයකට ඩොලර් 200 ක වැටුප විශාල ආදායමක් වූ කාලයයි. 

ඇන්ඩ්රු කානගී විසින් ඔහු යුනයිටඩ් ස්ටීල් කොපෙරේෂන් හි අධිපති කරන ලෙස පත් කරන ලද්දේ 1901 දී ය. පසුව යුනයිටඩ් ස්ටීල් හැර කඩාවැටෙමින් තිබු බෙත්ලෙහෙම් ස්ටීල් වෙත ගිය ඔහු එයද ලාභ ලබන ඇමරිකාවේ සාර්ථකම ව්‍යාපාරයක් බවට සුළු කලකදී පත්කරන ලදී.

ඇන්ඩ්රු කානගී විසින් චාල්ස් ශ්වබ්ස් ව එතරම් විශාල වැටුපකට එනම් ඩොලර් 3000 ක් වැනි දයිනික වැටුපක් ගෙවා එසේ පත්කරේ මන්ද ?

චාල්ස් ශ්වබ්ස් සුපිරි මීටරයක් නිසාද ? නැහ් ...
ඔහු ලෝහ නිෂ්පාදනය ගැන අන් සියල්ලන්ටම වඩා හොඳින් දැන සිටි නිසාද ? ඔලුගෙඩිය !!

චාල්ස් ශ්වබ්ස් ම කියූ පරිදි ඔහු යටතේ වැඩ කල බොහෝදෙනෙක් පාහේ ලෝහ නිෂ්පාදනය ගැන ඔහුට වඩා දැනුමක් ඇති තැනැත්තන් වුහ... ඔහු පැවසූ පරිදි, ඔහු මෙතරම් විශාල වැටුපක් ගෙවා පත්කිරීමට මුලික හේතුව මිනිසුන් සමග කටයුතු කිරීමේ දී ඔහු දැක්වූ දක්ෂතාවයයි . එහෙනම් මෙන්න ඔහුගේ එම සාර්ථකත්වයේ රහස. ඔහුගේම වචන වලින්.....

මේ වචන ස්වල්පය පිත්තල තහඩුන්හි කොටා සියලු නිවෙස්හි , පාසල් වල , රැකියා ස්ථානයන්හි හා මිනිසුන් ගැවසෙන අන් සියලු ස්ථානයන්හි ගසා තැබීමට සුදුසු වන්නේය. බ්‍රසීලයේ වාර්ෂික වර්ෂාපතන අගයන් , එංගලන්තයේ ජනගහනය හෝ ලංකාවේ වැසිවනාන්තර වල කුරුල්ලන්ගේ නම් වට්ටෝරු කටපාඩම් කරමින් කාලය නාස්ති කරනවාට වඩා දහස්ගුනයක යහපතක් මේ වචන ස්වල්පය පාසල් සිසුන්ට කටපාඩම් කිරීමට දීමෙන් ලබාගතහැකි වන්නේය. එලෙස ජීවිතය සහ මනස සම්පුර්ණ පරිවර්තනයකට ලක් කල හැකි වචන ස්වල්පයකි මේ....

❝ මා අවට වෙසෙන මිනිසුන්ගේ උනන්දුව උද්දීපනය කිරීමට හැකි වීම , මා වෙත ඇති ප්‍රධානම හැකියාව ලෙස මා සලකමි. මිනිසෙකු සතු හැකියාවන් වර්ධනය කර ඔහුගෙන් උපරිමය ලබාගැනීමට හැකි එකම ක්‍රමය ඔහු අගය කිරීමත් උත්සාහවත් කිරීමත්ය. කටුක විවේචනය තරම් පුද්ගලයෙකුගේ දියුණුවට ඇති ආශාව නසන වෙනත් යමක් නොමැත.
මා කිසිවිට කිසිවෙකු විවේචනය නොකරමි. කෙනෙකු කල කාර්යයට සරිලන වටිනා ගෙවීමක් කලයුතු බව මාගේ පිළිගැනීමයි. එහෙයින් මා ප්‍රසංශා කිරීමට නොපැකිල ඉදිරිපත්වන මුත් විවේචනයේ පසුබසිමි. කිසිවක් මා සිත් ගත්තේ නම් හදවතින්ම එය අගයකරන අතර උසස්ම ආකාරයෙන් සුබපතන්නෙමි.

එච්චරයි ශ්වබ්ස් කලේ. දැන් බලමු සාමාන්‍ය මිනිසුන් කුමක් කරයි ද කියා. සම්පුර්ණයෙන් එහි අනිත් පැත්ත. පරණ කියමනකුත් තියෙන්නේ.....
වරදක් කලෙමි එක්දින
අසමි ඒ ගැන සැමදින
දෙවරක් හොඳ කලෙමි
කිසිදින නෑසීමි ඒ ගැන
තව හොඳ උපදෙස් ටිකක් මෙතන තියෙනවා. එත් ඩෙල් කානගි ගේ  How to win Friends and Influence People පොත බලනවානම් ඔක්කොටම වැඩිය අගෙයි. අද මේක ලියුවේ මා සමග වැඩකළ අයෙකු ගිය සිකුරාදා සේවයන් පහත් කොට ඉවත්ව යාමට මැන්ජ්මන්ට් එකෙන් නියෝග කල නිසා. ඒවගේ තැනක හැමෝගෙම ආදරය දිනාගෙන දෙන වැඩටික කරගෙන ඉන්න මට හැකි වෙලා තියෙන්නේ මේ පොතට පින්සිද්ද වෙන්නයි. ඔබටත් වරදක් වෙන්නේ නැති වෙයි ඒකෙන් .